In een wereld waar het streven naar materiële welvaart als hoogste goed wordt beschouwd, lijkt bezit vaak een relatie te hebben met geluk. Dit verschijnsel wordt ook wel utilitarisme genoemd, maar is dat werkelijk het geval? Is er niet meer aan geluk dan alleen het hebben van zoveel mogelijk spullen? Dit zijn vragen die centraal staan in een tijd waarin onze planeet kreunt onder de last van overconsumptie en onze geesten worstelen met de leegte die niet wordt gevuld door de nieuwste trends. De reis van geluk begint niet met de aankoop van een product, maar met het erkennen van immateriële waarden zoals relaties en persoonlijke groei. Dit wordt ook continue bevestigd door onderzoek, door o.a. Harvard waarbij circa 750 volwassen mannen een leven lange zijn gevolgd. Uit het onderzoek blijkt dat sociale banden enorme gezondheidsvoordelen heeft. Mannen met sociale kringen waarbij je goed op elkaar kan rekenen zijn fitter en leven aanzienlijk langer.
In een maatschappij die gedomineerd wordt door de dwang naar materiële behoeften, is het verfrissend om te zien dat immateriële bezit een bredere definitie is van geluk. De stelling dat geluk niet alleen gemeten zou moeten worden aan de hand van bezittingen, maar ook door immateriële aspecten te waarderen, raakt een gevoelige snaar. We beseffen steeds beter dat overconsumptie niet alleen schadelijk is voor de planeet, maar ook voor het individu zelf. Het inzicht dat ware voldoening niet gevonden wordt in de nieuwste gadget, maar in het bewustzijn van de impact van onze keuzes op de wereld om ons heen, brengt een gevoel van bevrijding met zich mee. Het verleden biedt ons een rijke schat aan inzichten in de evolutie van het concept van geluk. Van de Griekse filosofen die de deugd en intellectuele activiteiten benadrukten tot de Renaissance waarin het streven naar persoonlijke vervulling centraal stond, elke periode bracht nieuwe perspectieven op wat geluk werkelijk betekent. De opkomst van het turbokapitalisme bracht een focus op materiële welvaart, maar ook kritiek op de leegte van deze benadering. In onze hedendaagse samenleving die gedomineerd wordt door neoliberalisme, lijken we blind te zijn geworden voor de ware bronnen van geluk. Het streven naar steeds meer bezittingen heeft een hoge tol geëist op het gebied van ecologie (onze natuurlijk omgeving) (Wilting et al., 2017) en op persoonlijk niveau.
Maar er is hoop. Een alternatieve wereld, gebaseerd op regeneratieve principes, ligt binnen handbereik. Het concept van een regeneratieve economie biedt een nieuwe benadering van welvaart, waarin de grenzen van de planeet worden gerespecteerd en immateriële waarden worden gewaardeerd. Een wereld waarin mensen niet worden gedreven door de drang naar meer, maar door een dieper besef van verbondenheid en gemeenschap. De weg naar een circulaire wereld zal niet gemakkelijk zijn, maar het biedt wel een betekenisvolle reis naar een duurzamere en bevredigendere toekomst. Het is tijd om het verhaal van geluk te herschrijven, om een wereld te creëren waarin welvaart niet wordt gemeten aan de hand van bezittingen, maar aan de hand van verbondenheid en vervulling.
Literatuurlijst
1. Wilting, H. C., Schipper, A. M., Bakkenes, M., Meijer, J. R., & Huijbregts, M. a. J. (2017). Quantifying biodiversity losses due to human consumption: A Global-Scale Footprint Analysis. Environmental Science & Technology, 51(6), 3298–3306. https://doi.org/10.1021/acs.est.6b05296
2. Mars, G., & Schmeets, H. (2011). Bevolkingstrends, 3e kwartaal 2011 [Journal-article]. https://www.cbs.nl/-/media/imported/documents/2011/39/2011-k3-p39-art.pdf
3. Harvey, D. J. (2005). A brief history of neoliberalism. In Oxford University Press eBooks. https://doi.org/10.1093/oso/9780199283262.001.0001
4. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=ece1681f2c3c90885f1e2bac2a6366d1b0ff9414
Frey, B. S. (2018). Economics of happiness. Springer.
5. Gross, M. (2007). Poslijeratna Europa od l945. do danas. Tony Judt, Postwar, A History of Europe Since 1945, London: Penguin Books, 2006. Radovi : Radovi Zavoda Za Hrvatsku Povijest Filozofskoga Fakulteta Sveučilišta U Zagrebu, 39(1), 295–307. https://hrcak.srce.hr/file/75646